Οι τρόποι αντιμετώπισης του καρκίνου του μαστού συνοψίζονται στη Χειρουργική αντιμετώπιση (Ριζική ή Συντηρητική), Ακτινοθεραπεία, Χημειοθεραπεία και Ορμονοθεραπεία.
Η Χειρουγική αντιμετώπιση του καρκίνου του μαστού αφορά: στη Ριζική Χειρουργική που σχετίζεται με την αφαίρεση του μαστού και περιλαμβάνει την τροποποιημένη ριζική μαστεκτομή (αφαίρεση μαστού και λεμφαδένων μασχάλης) και στην Απλή Μαστεκτομή που αφορά στην απλή αφαίρεση μόνον του μαστού.
Η Συντηρητική Χειρουργική αντιμετώπιση σημαίνει τη διατήρηση του μαστού και περιλαμβάνει την – Τμηματεκτομή (+/- εξαίρεση λεμφαδένα φρουρού ή λεμφαδενικό καθαρισμό) και την – Ογκεκτομή (+/- εξαίρεση λεμφαδένα φρουρού ή λεμφαδενικό καθαρισμό).
Η επιλογή Χειρουργικής Επέμβασης στον Καρκίνο του Μαστού
Η επιλογή της χειρουργικής επέμβασης στον καρκίνο του μαστού, δεν είναι “ΟΝΕ SIZE” υπόθεση. Πρέπει να γίνεται με πολύ μεγάλη προσοχή, με αυστηρά κριτήρια και να είναι απόλυτα εξατομικευμένη. Πρέπει να είναι ΟΓΚΟΛΟΓΙΚΑ ΑΠΟΔΕΚΤΗ και να μην αυξάνει το ποσοστό της τοπικής υποτροπής (σκοπός μας στην 10ετία η τοπική υποτροπή να είναι της τάξεως του 1%)
Ενδείξεις για την επιλογή συντηρητικής χειρουργικής επέμβασης αποτελούν
- οι γυναίκες μεγαλύτερης ηλικίας,
- οι μικροί ογκοι, < 2 εκ. ή το πολύ < 3εκ. σε μεγαλύτερου μεγέθους μαστούς
- κατάλληλη σχέση μεταξύ μεγέθους όγκου και μεγέθους μαστου,
- οι μονοεστιακοί όγκοι ή διπλοεστιακοί όγκοι αλλά στο ίδιο τεταρτημόριο του μαστού
- η συγκεκριμένη περίπτωση της ασθενούς να αντιμετωπίζεται από έμπειρο Μαστολόγο
- η εντόπιση του όγκου (κάποιες θέσεις του μαστου προσφέρονται καλύτερα)
- όγκοι με βαθμό κακοηθειας GradeI και II
- επιθυμία ασθενούς & βαθμός συμμόρφωσης της ασθενούς
Η επιθυμία της ασθενούς είναι σεβαστή αλλά θα πρέπει και η ασθενής να γνωρίζει τις υποχρεώσεις της. Γι’ αυτό θα πρέπει να εξηγείται στην ασθενή με κάθε λεπτομέρεια:
- το τι έχει,
- σε ποια επέμβαση της συστήνεται να υποβληθεί,
- να συμμετέχει και η ίδια στη λήψη της απόφασης για την περίπτωση της,
- να υπογράφει συγκατάθεση πριν το χειρουργείο και
- να αποδέχεται ότι θα ακολουθήσει τις οδηγίες που θα της δοθούν.
Η παράληψη κάποιου από τα ανωτέρω εκ μέρος του θεράποντος ιατρού αποτελεί Ιατρική αμέλεια.
Υπάρχουν όμως και οι απόλυτες αντενδείξεις για συντηρητική χειρουργική επέμβαση. Απόλυτες αντενδείξεις αποτελούν:
- οι όγκοι με πολυκεντρική ανάπτυξη ,
- οι μεγάλοι όγκοι,
- ο τοπικά εκτεταμένος καρκίνος,
- ο φλεγμονώδης καρκίνος,
- οι διάχυτες συρρέουσες μικροαποτιτανώσεις,
- η εγκυμοσύνη 1ου και 2ου τριμήνου,
- η γονιδιακή επιβάρυνση με γονίδια BRCA1 & BRCA2 θετικά,
- η ακτινοβολία του θωρακικού τοιχώματος από την πλευρά του μαστού με καρκίνο και τέλος
- η νόσος του κολλαγόνου.
Υπάρχουν όμως και οι σχετικές αντενδείξεις για συντηρητική χειρουργική επέμβαση στον καρκίνο του μαστού, που χρειάζονται ακόμη μεγαλύτερη προσοχή. Εδώ συμπεριλαμβάνονται:
- οι νέες γυναίκες,
- ο λοβιακός διηθητικός καρκίνος μαστού,
- ο μη διηθητικός λοβιακός καρκίνος,
- το βεβαρυμμένο κληρονομικό ιστορικό και
- η νόσος Paget του μαστού.
Υπάρχουν και άλλες ειδικές καταστάσεις που θέλουν σκέψη, όπως:
- το μη διηθητικό πορογενές καρκίνωμα μαστού (DCIS) με διάχυτες μικροαποτιτανώσεις (2 συρμάτινοι οδηγοί & α/α παρασκευάσματος),
- οι διπλοεστιακοί όγκοι στο ίδιο τεταρτημόριο (εφόσον το ογκολογικό και κοσμητικό αποτέλεσμα είναι ικανοποιητικό).
Στην περίπτωση συντηρητικής χειρουργικής επέμβασης είναι υποχρεωτικό να εκτιμηθούν τα χειρουργικά όρια εάν είναι ελεύθερα ή όχι νόσου. Θετικά όρια θεωρούνται όταν υπάρχουν καρκινικά κύτταρα επί των εγχειρητικών ορίων. Ενώ αρνητικά όρια, θεωρούνται όταν για 1χλσ δεν ανευρίσκονται καρκινικά κύτταρα στην περιφέρεια του χειρουργικού παρασκευάσματος.
Προσοχή χρειάζεται το μη διηθητικό πορογενές καρκίνωμα μαστού (DCIS) το οποίο μπορεί να έχει διακεκομμένη εντόπιση, και τα όρια που θα βρούμε να μην αντιστοιχούν στην πραγματικότητα.
Πόση ποσότητα όγκου θα αφαιρέσουμε για να αποφύγουμε την τοπική υποτροπή;
Γνωρίζοντας ότι ο αριθμός των καρκινικών κυττάρων βαίνει μειούμενος προς την περιφέρεια, στη συντηρητική χειρουργική επέμβαση στοχεύουμε να έχουμε παρασκεύασμα, με χειρουργικά όρια του όγκου ελεύθερα νόσου.
Πόσος μαζικός αδένας θα πρέπει να αφαιρεθεί για να έχουμε υγιή όρια;
Εξαρτάται ευθέως ανάλογα από :
- το μέγεθος του όγκου,
- τα ιστολογικά χαρακτηριστικά του όγκου,
- τη μέθοδο ανίχνευσης του όγκου και
- τη χειρουργική εμπειρία του Μαστολόγου
Κύριες αιτίες που δεν επιτρέπουν τη σωστή εκτίμηση των εγχειρητικών ορίων
- ακατάλληλη εξαίρεση του μαζικού ιστού,
- τυχαία λήψη της/του Παθολογοανατόμου για βιοψία,
- διακοπτόμενη επέκταση των καρκινικών κυττάρων από τον πρωτοπαθή όγκο.
Η ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΗ ΑΚΤΙΝΟΘΕΡΑΠΕΙΑ χρειάζεται για να συμπληρώσει την συντηρητική χειρουργική αντιμετώπιση του καρκίνου του μαστού. Χορηγείται για να αποστειρώσει την περιοχή, ΟΧΙ για να καλύψει κακούς χειρουργικούς χειρισμούς.